W wiosce w Indiach pojawia się bogaty nieznajomy. Mówi chłopom, że da każdemu 10 dol. za małpę. Ci wyłapują prawie wszystkie małpy z okolicy. - Przynieście więcej, teraz za każdą płacę 20 dol. - zachęca bogacz. Chłopi wyłapują ostatnie małpy. Ale bogacz chce jeszcze więcej. Niepocieszony wyjeżdża z wioski. Jego asystent przekonuje chłopów, że bogacz wróci i wtedy może zapłacić nawet 50 dol. za małpę. - Zróbmy interes - namawia. - Ja wam sprzedam jego małpy za 25 dol., a wy odsprzedacie je szefowi za 50. Czysty zysk. Chłopi godzą się i kupują małpy, które wcześniej wyłapali. Zaraz potem asystent znika. A bogacz już nigdy się w wiosce nie pojawia.

Człowiek myśli: Dziś jest, jutro go nie ma

Zbyszek ma własną firmę, wyposaża multipleksy. W swoim bliźniaku w niewielkim pokoju na parterze urządził sobie gabinet. Stylizowane, drewniane meble. Na masywnym biurku elegancka lampa niczym z biblioteki w Oksfordzie.

Siada w starym fotelu i wspomina: - Miałem doradcę kredytowego. Przyjeżdżał do mnie, robił symulacje. Pamiętam, jak mówił: frank, tylko frank. Bo był stabilną walutą, z dolarami i euro bywało różnie, no i kredyt we frankach był mniej oprocentowany niż w złotówkach.

Zbyszek w przeliczeniu na złotówki wziął 344 tysiące kredytu. Po roku sprzedał 100-metrowe mieszkanie w Ursusie i spłacił połowę. Na przełomie sierpnia i września zakończył poważny kontrakt, miał więcej gotówki. Chciał spłacić resztę. Nie zdążył. - Mam przygotowane pieniądze. Trzymam je, bo kurs szaleje. Obliczyłem, że w ciągu dwóch tygodni suma, jaką mam do spłaty, urosła o 8 tys. zł - mówi. - Wziąłem na wstrzymanie.

Teraz Zbyszek trzy razy dziennie sprawdza cenę franka. Pieniądze trzyma na lokacie i to mu rekompensuje podwyższoną ratę kredytu. A ta w ostatnio skoczyła o 200 zł - do 1300.

Jeszcze niedawno Zbyszka plan był inny. Chcieli z żoną zainwestować w nowe mieszkanie: - Myślałem, że ten kredyt spokojnie spłacimy. A za pieniądze z kontraktu kupię mieszkanie dla dzieci, które wynajmę, póki nie dorosną. Teraz myślę tylko o tym, by natychmiast uciekać od kredytu.

O przewalutowaniu nie myśli. Do spłaty zostało mu ok. 110 tys. zł. Nie opłacałoby się.

- Jak jest kryzys, to jest zupełnie inne myślenie. Nie jestem już trzydziestolatkiem. Człowiek myśli: Dziś jest, jutro go nie ma. I co? Kredyty zostają.

W jego firmie na razie nie będzie podwyżek ani nowych przyjęć. Chciał zainwestować w nową technologię, nie zrobi tego: - Nie wiadomo, co będzie jutro. Sprowadzam mnóstwo rzeczy z zagranicy. Waluta skacze, boję się wchodzić w grubsze sprawy.

Wspomina, jak kilka miesięcy temu spotkał się z doradcą inwestycyjnym: - Przekonywał mnie: Natychmiast trzeba inwestować w pewną nową firmę, zyski będą ogromne. Gdybym wtedy go posłuchał, straciłbym.

Gdyby dziś miał wziąć jeszcze raz kredyt we frankach, zastanowiłby się dwa razy:- Wszystko zmieniło się o 360 stopni, doradcy radzą: Bierz kredyt w takiej walucie, w jakiej zarabiasz.

- Ale ten dom to był strzał w dziesiątkę! - Zbyszek uśmiecha się. - Po trzech latach jest wart dwa razy więcej.

Dziś deweloperzy sprzedają tu podobne domy w surowym stanie za 860 tys. zł, a urządzone idą nawet za 1,5 mln.

Całe życie i tak na kredycie

Darek jest strażakiem, dowódcą zmiany. Spotykamy się w straży pożarnej podczas jego dyżuru. Podaje dłoń na przywitanie i sięga po papierosa. Pali jednego za drugim: - Tylko napisz, że moja żona zarabia dużo więcej ode mnie, żeby ludzie nie myśleli, że strażacy dostają nie wiadomo jakie pieniądze. Prawda jest taka, że to tylko trochę ponad średnią krajową. Gdyby nie pensja żony, nie byłoby bliźniaka - zaznacza.

Kredyt we frankach na bliźniaka nie był ich pierwszym. W 2000 r. Żukowscy wzięli kredyt w euro na mieszkanie. Wszyscy mówili im wtedy, że to nie dla nich, ryzykują, a przecież mają małe dziecko.

Ale dzięki temu pierwszemu kredytowi mogli się wyprowadzić ze 120-letniej kamienicy na Pradze do nowego mieszkania w bloku: dużego pokoju z wydzielonym kątem dla córki.

Gdy po kilku latach zaczęli myśleć o własnym domu, akurat pojawiły się kredyty we frankach. Zdecydowali się. Nie żałują: - Gdybym zgłębiał, co by było, gdyby, to dalej mieszkałbym na Pradze - mówi Darek. - A tak mamy piękny dom. Spełniło się nasze marzenie: 165 m kw. Na parterze mały pokój, łazienka i salon z kuchnią i jadalnią. Na półpiętrze drugi pokój i większa łazienka. Wyżej dwie sypialnie, garderoba i strych.

Ostatnia rata, która zapłacili za bliźniak, była najwyższa od uruchomienia kredytu. Wzrosła o prawie 200 zł i osiągnęła 2300 zł. Przewalutowanie się jednak nie opłaca: za kredyt w złotówkach płaciliby 2500 zł.

- Jest kredyt, trzeba spłacać. Teraz to już nawet rzadko kurs franka sprawdzam. Nie denerwuję się, bo jak człowiek całe życie żyje na kredyt, to dochodzi do wniosku, że inaczej się nie da.

Darek uważa, że nie ma co oszczędzać. Jego ojciec w czasach PRL jeździł za granicę, odkładał latami. W latach 70. mógł kupić dwa domy z wyposażeniem. Dwadzieścia pięć lat później starczyło na byle jakie mieszkanie.

Źródło: Gazeta Wyborcza